Anne Frank

Inhoud, tijd en ruimte

Anne Frank is een joods meisje dat gedurende de Duitse bezetting ondergedoken zat in Amsterdam. Anne besloot een dagboek bij te houden dat ze Kitty noemde. Gaandeweg het dagboekverhaal moet Anne en haar gezin onderduiken in het achterhuis aan de Prinsengracht. Naast Anne en haar gezin duikt nog een ander gezin onder en later ook de joods tandarts Fritz Pfeffer. Het verhaal speelt zich hoofdzakelijk af in het achterhuis. Alleen de reis naar de onderduikplaats, die aan het begin wordt beschreven, speelt zich af in de buitenwereld. De dagboekfragmenten die het verhaal vormen zijn uit de periode 12 juni 1942 t/m 1 augustus 1944.

Thematiek en eigen perceptie

Het boek geeft een impressie van het dagelijkse leven van de onderduikers in het achterhuis. De gevoelens van Anne staan centraal in het boek. Het verhaal is op enkele punten aangepast. Seksuele uitingen die Anne verwoord heeft in haar dagboek zijn weggehaald. In de huidige tijd hadden deze passages een minder obstakel gevormd, want in de hedendaagse jeugdliteratuur zijn dit onderwerp minder een taboe. Toch geeft het boek een indringende kijk in het leven van de joodse onderduikers. Gedurende het lezen van Het achterhuis is de angst en onzekerheid goed voelbaar. ``Ik ben helemaal van streek. Miep vertelt al deze gruwelverhalen zo aangrijpend en zelf is ze eveneens erg opgewonden. Pas geleden bijvoorbeeld zat er een oude, lamme joodse vrouw deur en moest op de Gestapo wachten die een auto was gaan halen om haar te vervoeren. Het arme oudje was zo bang voor het harde schieten op de Engelse vliegers die overvlogen en ook voor de schel flitsende schijnwerpers. Toch durfde Miep haar niet binnen te halen, dat zou niemand doen. De heren Duitsers zijn niet zuinig met hun straffen.`` Uit dit citaat wordt duidelijk hoe de Nederlandse bevolking in de Tweede Wereldoorlog gedwongen keuze moest maken. Miep staat voor de keuze, helpt zij de vrouw of niet? Als Miep zich in deze situatie gaat mengen, loopt ze het risico dat de Duitse bezetters haar huis gaan doorzoeken. Hiermee brengt ze haar leven en dat van de onderduikers in gevaar. Het lezen van de dagboekbrieven roept bij de lezer onder andere de vraag op hoe jezelf gereageerd zou hebben in deze situatie? Anne Frank is een van de beroemdste ik-vertellers ter wereld. Bovendien is zij een pubermeisje, dit zal een jeugdig publiek sneller aanspreken. Een nadeel van het dagboek is dat het weinig actie bevat, de lezer kan dit ervaren als langdradig. Ironisch is het feit dat Anne aan het einde van haar dagboek een aantal hoopvolle brieven aan haar dagboek toevertrouwt. Vrijdag 21 juli 1944 schrijft zij: “Nu word ik hoopvol, nu eindelijk gaat ’t goed!” Anne is positief gestemd vanwege de moordaanslag op Hitler. Het bewijst volgens haar dat er ook nazi’s zijn die het beleid van de dictator zat zijn. De schuilplaats van Anne Frank wordt echter op 4 augustus 1944 ontdekt door één SS-er en drie Nederlandse collaborateurs. Ze sterft later dat jaar in het concentratiekamp Bergen-Belsen. 

Anne Frank is een wereldwijde icoon geworden. Het dagboek is na haar dood door haar vader uitgebracht en vertaald in vele talen. Het lezen van het boek geeft joodse onderduikers een persoonlijk gezicht. Dit persoonlijke gezicht vind ik de kracht van het dagboek. Het achterhuis is een waargebeurd verhaal. Hierdoor wordt het verhaal gezien als een belangrijke primaire bron die een deel van de Tweede Wereldoorlog beschrijft.

Het Anne Frank Huis