Kleutertijd en kindertijd
Gedurende mijn kleutertijd lazen mijn ouders veel kinderboeken aan mij voor. Thuis en op school kon ik luisteren naar de mooiste kinderverhalen. Meestal las mijn moeder mij voor, maar op de kleuterschool werd ook dikwijls klassikaal voorgelezen. De verhalen die ik mij goed herinner komen uit de boeken die mijn moeder me voorlas. Meteen denk ik dan aan: De kinderen van Bolderburen van Astrid Lindgren, Weg uit de Peel van Jacques Vriens en De vloek van Woestewolf van Paul Biegel. De kinderen van Bolderburen gaat over zes kinderen die wonen in Bolderburen, een dorpje dat bestaat uit drie boerderijen. De kinderen beleven op de boerderijen en in de omgeving allerlei avonturen. De vloek van Woestewolf kan ik mij nog goed herinneren vanwege het mysterieuze kasteel en de spanning in het verhaal. Is de hertog van Woestewolf een legende of niet? Weg uit de Peel speelt zich af in de tijd dat er in de Peel, een hoogveengebied in Limburg en Noord-Brabant, turf werd gestoken. Deze turf werd gebruikt als brandstof om onder andere woningen te verwarmen. Het was hard werken en de turfstekers kregen weinig betaald. Het leven van de gewone arbeider was zwaar. Janneke, het hoofdpersonage, is een dochter van een arbeider. Ze kan slecht met haar moeder opschieten en wil het liefste weg uit het Peelgebied. Ze droomt samen met haar broer van een beter leven, maar wanneer Janneke ontdekt wat de geheime plannen van haar broer zijn om die droom waar te maken, wordt ze bang. Na mijn kleutertijd leerde ik via de televisie en onze boekenkast thuis diverse verhalen kennen. Walt Disney deed het nodige werk op het gebied van sprookjes. In mijn kinderjaren kwamen films uit, zoals Belle en het beest, Alladin, Jungle boek en De leeuwenkoning. Bekende sprookjes en verhalen, maar dan in een Disneyjasje. Van deze films heb ik meerdere malen genoten, vooral van Alladin en Jungle Boek kreeg ik geen genoeg. De humor in de films sprak mij zeer aan. Ik moest altijd lachen met de streken van de grappige geest in Alladin en met de komische beer Balou in Jungle boek. De geest in Alladin en de wonderlamp behoorde tot mijn favoriete tekenfilmfiguren. Ook de muziek in de films zorgde voor het nodige amusement. Daarnaast was ik lid van de Walt Disney Boekenclub. Op latere leeftijd leerde ik diverse striphelden kennen waaronder, Lucky Luke, Kuifje en Asterix & Obelix. Ik keek naar de televisieseries en las de stripboeken. Vooral de stripalbums, tekenfilms en figuurtjes van Asterix en Obelix moesten verzameld worden. Tot op de dag van vandaag ben ik zeer gecharmeerd van deze stripverhalen. Een tweetal jaar geleden heb ik het Stripalbummuseum in Brussel bezocht. De kracht van bijvoorbeeld Asterix en Obelix schuilt mijns inziens in het feit dat de strip door zowel jeugd als volwassenen gelezen wordt. Asterix en Obelix is meer dan alleen humor, zo zijn er veel goed onderbouwde gelijkenissen met de geschiedenis. Mijns inziens gaat het hier om een meesterwerken. Thuis hebben we een boekenkast vol met stripalbums en regelmatig lees ik er één. Op de basisschool kreeg ik vaak commentaar van de lerares: “Je moet niet telkens stripboeken lezen, dat is slecht voor je algemene ontwikkeling.” Het leesboek raakte inderdaad gedurende mijn puberteit op de achtergrond. Verder keek ik met mijn vader veel naar de films Moby Dick en Olivier B. Bommel, tegenwoordig ultieme klassiekers. Samen met mijn vader quote ik tot op de dag van vandaag soms zinnen uit deze films, bijvoorbeeld de uitspraak van De heer Bommel in het verhaal als hij het banket opent: “Een eenvoudige doch voedzame maaltijd.” Hiernaast citeer ik nog regelmatig de spreuken van Obelix: “Rare jongens die…” Eveneens zat ik op het puntje van mijn stoel bij de televisieserie De Legende van de Bokkenrijders, een historisch fenomeen verfilmd in de vorm van een jeugdserie. De Bokkenrijders stalen van de Oostenrijkers die de mensen onrecht aandeden door te veel belasting te innen. Onder leiding van de Zwarte Kapitein zorgden de Bokkenrijders ervoor dat de ‘gewone mensen’ eerlijker behandeld werden en niet onderhevig waren aan de grillen van de bezetter.
Voorkeur
Vanaf het moment dat ik geschiedenis studeerde, ben ik weer meer boeken, tijdschriften en andere naslagwerken gaan lezen. In mijn middelbare schoolperiode heb ik weinig geschiedenisonderwijs gehad, waardoor ik in het hoger onderwijs de nodige geschiedkundige kennis moest inhalen. Het lezen van geschiedenisboeken werd een hobby naast mijn studie. De start hiervan verliep moeizaam, echter mijn enthousiasme was groot en ik slaagde erin veel geschiedenisboeken te lezen. Gaandeweg deze periode raakte ik meer en meer vertrouwd met het lezen van boeken. Daarnaast ging ik gaandeweg romans lezen, meestal over geschiedkundige onderwerpen. Op dit moment lees ik heel graag, zowel voor ontspanning als uit algemene interesse. Een persoonlijke top vijf van gelezen boeken ziet er op dit moment als volgt uit:
1. Titel: Congo. Auteur: Reybrouck van, D.
2. Titel: Tonio. Auteur: A.F. Th. van der Heijden.
3. Titel: In Europa. Auteur: Mak, G.
4. Titel: Gladiatoren. Auteur: Meijer, F.
5. Titel: En mijn tafelheer is Plato: Een filosofische kijk de actualiteit. Auteur: Wijnberg, R.
Het boek Congo staat op nummer één, omdat het een geschiedenisboek is dat bijna leest als een roman. De auteur heeft grondig onderzoek verricht om de Congolese geschiedenis op papier te zetten. In het boek komen getuigen aan het woord die daadwerkelijk omwentelingen en historische gebeurtenissen in het land hebben meegemaakt. Daardoor krijgt de geschiedenis een persoonlijk gezicht. Een aangename en toegankelijke manier van geschiedschrijving.
Tonio is de naam van de overleden zoon van A.F. Th. van der Heijden. De schrijver schrijft in zijn boek over het verlies van zijn enige zoon, Tonio. Het verhaal van de rouwperiode van de schrijver is zeer intiem. De lezer krijgt inzicht in wat er zich afspeelt in een gezin dat een groot verlies moet verwerken. Door middel van flashbacks geeft Van der Heijden een kijk op de liefde voor zijn enige zoon en zijn dramatisch verlies. Hoewel iedereen een eigen rouwproces doormaakt, kan de lezer na het lezen van dit boek zich enigszins een beeld vormen wat het voor een ouder betekent om een kind te verliezen.
In de zomer die vooraf ging aan het eerste jaar van de lerarenopleiding geschiedenis heb ik In Europa: Reizen door de twintigste eeuw van Geert Mak gelezen. De aanzet voor het lezen van dit werk vormde de gelijknamige tv-serie In Europa. Deze werd in Nederland uitgezonden door de VPRO en later in België op de zender Canvas. Met behulp van dit boek maakte ik kennis met de geschiedenis van de twintigste eeuw. Net als Reybrouck maakt Mak gebruik van personen die de geschiedenis zelf hebben meegemaakt. Om de geschiedenis van de twintigste eeuw in kaart te brengen reisde de schrijver per trein door Europa, naar plaatsen die een rol van betekenis speelde. Later heb ik diverse fragmenten van de televisieserie gebruikt in mijn lessen geschiedenis.
Gedurende de lerarenopleiding geschiedenis raakte ik zeer geïnteresseerd in de oudheid. Deze interesse heb ik mede te danken aan een docent die vol passie en goed voorbereide lessen de oudheid onderwijst. Deze docent gaf mij het advies om boeken van Fik Meijer te lezen. Fik Meijer is een classicus die toegankelijke boeken schrijft over de oudheid. De werken lopen uiteen in diverse thema’s. Het eerste boek dat ik las van deze schrijver was Gladiatoren. In dit boek wordt het geschiedeniskundige verhaal verteld over het volksvermaak in het Romeinse Rijk. De schrijver heeft een zeer toegankelijke schrijfstijl en een brede kennis van de oudheid. Het lezen van deze boeken helpt een goed beeld te creëren van de samenleving in de oudheid en vergroot het historisch besef over deze interessante tijd.
En mijn tafelheer is Plato is de titel van één van de boeken van Rob Wijnberg. De boeken bevatten een filosofische kijk op de actualiteit. Regelmatig lees ik de krant en ben daarom geïnteresseerd in achtergronden van het nieuws. Deze boeken plaatsen de actuele gebeurtenissen in perspectief. Met behulp van filosofie plaatst de auteur de hedendaagse actualiteit in een filosofische context. Daardoor kan de lezer de actualiteit beter begrijpen en de gebeurtenissen plaatsen. Vaak wordt gedacht dat filosofie een zweverige wetenschap is. Wijnberg laat zien dat die niet geval is als de wetenschap op deze manier wordt toegepast.
Verder kijk ik ook graag naar films, echter een voorkeur uitspreken voor één bepaalde film vind ik moeilijk. Vandaar dat ik niet één titel kan aanwijzen, maar diverse titels noem die tot mijn favorieten behoren: Dances with Wolfs, Stalingrad, Platoon, Das Boot, Lord of the Rings, Into the Wild, Gladiator, Goodfellas, The Pianist, Das Leben der Anderen, Psycho, Pulp Fiction, Silence of the Lambs, American History X, Troy, Zwartboek en Alexander. De genres die mij aanspreken zijn: speelfilm, thriller en historisch drama. Filmregisseurs die mijn persoonlijke voorkeur hebben zijn: Oliver Stone en Martin Scorsese. Ik houd van een goed verhaal met de nodige diepgang. Een film vind ik goed als de kijker zich na de film vragen van betekenis kan stellen over de inhoud. Ik prefereer historische films, omdat ik geïnteresseerd ben in het vak geschiedenis. Van tijd tot tijd vind ik het ook heerlijk om mij mee te laten sleuren door een spannend verhaal, vandaar dat ik graag thrillers bekijk.
Nu ik Nederlands studeer ben ik van plan om mijn leeslijst aan te vullen met de nodige romans, vooral met Nederlandse literatuur en jeugdliteratuur. Daarnaast lees ik veel de krant, zowel het NRC Handelsblad als de Volkskrant. Ook ben ik lid van De correspondent, een blog. Op deze blog verschijnen dagelijks artikelen met achtergronden bij het nieuws. Enkele auteurs op deze blog zijn: Femke Halsema, David van Reybrouck, Jelle Brandt Corstius en Joris Luyendijk. De doelstelling van de blog is om de ‘waan van de dag’ te overstijgen, waar het dagelijkse nieuws bol van staat.
Poëzie en muziek
Ik ga niet bewust op zoek naar poëzie, maar als ik ergens een mooi gedicht zie kan ik daarvan genieten. Dichtbundels behoren niet tot de persoonlijke bibliotheek. Gedichten worden soms voorgelezen op tv of staan in de krant en op die manier kom ik er toch mee in aanraking. Een tijd geleden lag bij ons thuis op de keukentafel een gedichtenbundel van Toon Hermans. Sommige gedichten van hem vind ik erg mooi. Natuurlijk behoort Toon Hermans tot het cultureel erfgoed van Limburg en in het bijzonder van Sittard. Een korte gezegde van Toon Hermans is:
Wonder
Ik ben een piepklein stukje van het wonder en boven mijn pet gaat zó veel meer dan eronder.
Toon
Verder spreken de gedichten van Juul Deelder mij aan. Deelder kan humoristisch dichten, maar ook mooie poëzie schrijven. Een gedicht van Deelder dat ik mooi vind:
Voor Arie
Lieve Ari
Wees niet bang
De wereld is rond
en dat istie al lang
De mensen zijn goed
De mensen zijn slecht
Maar ze gaan allen
dezelfde weg
Hoe langer je leeft
hoe korter het duurt
Je komt uit het water
en gaat door het vuur
Daarom lieve Ari
Wees niet bang
De wereld draait rond
en dat doettie nog lang
Juul Deelder
Een grote interesse van mij is muziek, zelf speel ik gitaar en luister veel naar muziek. Een band die ik erg waardeer is Rowwen Hèze, vooral vanwege de mooie teksten. De Limburgse band heeft naast feestnummers ook mooie ballades geschreven, die vanwege de teksten veel mensen aanspreken. De band geniet, mede daarom, bekendheid in heel Nederland. De teksten gaan veelal over de dagelijkse dingen in het leven zoals liefde, verlies, vriendschap of geluk. Een voorbeeld van een tekst die mij aanspreekt is het lied November.
November (eerste couplet)
ut waas 12 oor, in venlo ut waor tied um naor hoes te gaon.
Toen iemand zei heej loêp es mej, ut is heer nog neet gedaon.
Ik keek ow aan en ik schrok d'r vaan, ik háj ow jaore neet gezeen.
Geej waar nog moei, net zo moei ás toen gans in ut begin.
Op ut kerkplein, in November zág ik ow veur den ierste kier,
de wind dae weide daor ow hoar en ik zág ut gevaor.
ik zág mien hand al in ow hand en ik docht loêp doer loêp doer,
onderwaeg heb ik meej zelf verteld, ut waas ni mier dán un blaad dát velt.
Deze tekst gaat over het onverwacht tegenkomen van een oude liefde. Het gevoel van liefde blijkt nog niet over te zijn. In de laatste zin wordt verteld: zo gaan de dingen nu eenmaal in het leven en het is niet zo speciaal. Dit is echter wat de schrijver zich op dat moment graag wil voorhouden, om misschien wel de pijn te verzachten.
Rowwen Hèze - November:
D’n Harde weg (couplet)
Al t' verlange en spiet
Dat vervaagde mit d'n tied
Ge weart t' veur de voot kwiet
Op de rechte weg
Gedurende het leven verlangt iedereen naar personen of heeft iedereen spijt van dingen die hij fout heeft gedaan. Deze gevoelens vervagen echter met de tijd, want het leven gaat door.
Rowwen Hèze - D’n Harde weg
Reflectie
De laatste jaren heeft mijn leesvaardigheid een ontwikkeling doorgemaakt. Door het vele lezen is mijn woordenschat omvangrijker geworden en lees ik gemakkelijker moeilijke teksten. Deze vaardigheid wil ik nog verder ontwikkelen. De laatste jaren besteed ik veel meer tijd aan lezen en mijn interesse in literatuur is toegenomen. Bovendien heb ik het gevoel dat dankzij het lezen een wereld voor mij is opengegaan. Ook het lezen van romans gaat mij beter af dan bijvoorbeeld tien jaar geleden. Dit maakt het lezen ook leuker. Overigens stond ik eerst sceptisch tegenover fictieromans, maar deze mening is veranderd. Een mooie roman heeft veel te bieden, net als een mooi geschiedenisboek. Een goede roman geeft, net als een geschiedenisboek, stof tot nadenken. Daarnaast kan het een aangename vorm van ontspanning zijn en de fantasie prikkelen. Ik wil de komende studieperiode openstaan voor genres die nieuw voor mij zijn. Een paar maanden geleden heb ik De hobbit gelezen. Hoewel ik sceptisch was over het genre fantasy, wekte dit boek mijn interesse. Ik vond het verhaal zeer de moeite waard en sta nu een stuk minder afwijzend tegenover dit genre. Bovendien zijn de verhalen van J.R.R. Tolkien vanuit historisch oogpunt zeer interessant. Het verhaal kan in verschillende contexten geplaatst worden en bevat historische parallellen.
Mijn persoonlijke literaire competentieniveau ligt tussen niveau drie en vier. Enigszins complexe boeken zijn leesbaar voor mij, maar dit vergt wel energie. Daarnaast lees ik graag om mijn horizon te verbreden. Een boek dat mij aan het denken zet of een ander wereldbeeld dat mij onbekend is schetst vind ik interessant. Een verhaal dat vanuit verschillende kanten benaderbaar is, geeft een extra dimensie aan een boek. Mijn ervaring met volwassenenliteratuur moet breder worden. Open plekken in verhalen ervaar ik vaak nog als moeilijk. Vandaar dat het nog te vroeg is om mezelf te kwalificeren als een volledig literair competent niveau vier lezer.