Bezoek aan de boekenbeurs in Antwerpen

A: Uitgeverij Pelckmans

Bij het betreden van de zaal loopt de bezoeker meteen de stand in van deze uitgever. De stand maakt een professionele en geordende indruk. Onmiddellijk is duidelijk dat het hier gaat om een uitgever die voornamelijk educatieve boeken aanbiedt. Het boekenaanbod van uitgever Pelckmans bestaat voor het grootste gedeelte uit schoolboeken. Daarnaast vindt de bezoeker in de stand handboeken voor docenten, boeken van educatieve waarden over actuele onderwerpen en jeugdboeken. Pelckmans brengt boeken op de markt die ingezet kunnen worden in het basisonderwijs, secundair onderwijs, hoger onderwijs en het volwassenonderwijs. 

De schrijver die aan een tafel zit trekt meteen de aandacht. Marc Hendrickx, een voor mij toen nog onbekende schrijver, promoot bij deze uitgever zijn boeken. De boeken die op zijn tafel lagen spraken mij aan vanwege het feit dat ik mijn kennis op het gebied van jeugdliteratuur wil uitbreiden. Het boek Getreinde wanhoop sprak mij meteen aan. Een verhaal over de Holocaust dat zich afspeelt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ik ben benieuwd hoe de schrijver dit moeilijk thema beschreven heeft en op welke wijze hij dit onderwerp toegankelijk maakt voor jongere lezers. Later las ik op internet dat van dit verhaal ook een theatervoorstelling gemaakt is.

Ik vond het bezoek aan deze stand aangenaam, onder andere door de persoonlijke benadering die de uitgever biedt. Mocht de bezoeker tijdens het bezoeken van de stand vragen hebben, dan kan hij deze stellen aan de medewerkers. Het personeel was duidelijk te herkennen aan de bedrijfskleding en maakte een klantvriendelijke indruk. Kortom, Pelckmans presenteert zich als een professionele uitgever van studieboeken. De stand maakte door haar persoonlijke benadering een professionele indruk.

B: Lezing

Helaas waren er op de dag dat ik de boekenbeurs bezocht geen lezingen over jeugdliteratuur. Daarom heb ik besloten om een lezing bij te wonen van David Van Reybrouck. De schrijver die bekendheid verwierf met het boek Congo was voor mij geen onbekende. Het boek Congo, dat ik gelezen heb tijdens mijn studie geschiedenis, werd bekroond met de AKO literatuurprijs en de Libris Geschiedenis Prijs. Daarnaast schrijft Reybrouck voor De Correspondent, een blog waarop artikelen verschijnen die dieper ingaan op de actualiteit en ‘de waan van de dag’ overstijgen.

In de lezing werd Van Reybrouck geïnterviewd door Ann Peuteman, werkzaam bij de Knack-redactie. Zijn nieuwe boek Tegen verkiezingen vormde de rode draad in het interview. In dit boek pleit Van Reybrouck onder andere voor een democratie waarin loting de kern van het bestuurssysteem vormt. De titel en de inhoud van het boek zijn zeer spraakmakend. Nog voordat het boek was verschenen uitten de media al kritiek, Van Reybrouck gaf aan dit zeer opmerkelijk te vinden: "Hoe kun je nu kritiek uitte op iets wat nog niet is gepubliceerd?" Een voorbeeld van hoe de journalistiek, nog voor de publicatie, een boek in een bepaalde context plaatst. Naar mijn mening stelde de interviewster goede inhoudelijke vragen. Hierdoor kregen de bezoekers van de lezing een goed beeld van de inhoud. Volgens Van Reybrouck is er door toedoen van het huidige systeem een nieuwe elite gecreëerd. Deze nieuwe elite houdt zich bezig met het bestuur. Bovendien is de binding met de samenleving veel te klein en dit zorgt voor een vertrouwenscrisis. Deze vertrouwenscrisis uit zich in: kiezersverzuim, zwevende kiezers en leegloop van politieke partijen. Daarnaast zorgen de huidige media ervoor dat de politieke partijen steeds meer moeite hebben met het vinden van werkbare compromissen.

De schrijver stelt daarom voor een systeem in te voeren gebaseerd op loting. De bestuurders worden geselecteerd uit een groep ´gewone´ burgers.  Het verloop van de bestuurders in de bestuurslaag wordt op deze manier groter. Ook worden burgers geloot om te stemmen over een bepaalde beslissing, dit duurt slechts een dag. Daarnaast worden burgers geloot om langer te functioneren in het bestuur, deze kunnen zich van te voren hiervoor beschikbaar stellen. Deze burgers houden zich bezig met organisatorische en voorbereidende werkzaamheden. Op deze manier wil Van Reybrouck voorkomen dat er een nieuwe elite ontstaat in de bestuurslaag. Volgens de schrijver is dit een van de oorzaken van de vertrouwenscrisis. Deze gedachte is niet geheel nieuw. Denkers als: Aristoteles, Montesquieu, Rousseau en Burke spraken ook over dit soort oplossingen. Het probleem van de nieuwe elite werd al verwoord door de Franse revolutionair Marat: ‘Wat zullen we bereikt hebben als we eerst de aristocratie van nobelen vernietigen om haar vervolgens te vervangen door een aristocratie van de rijken?’

Deze lezing zette mij enorm aan het denken over ons huidige politieke systeem. Vandaar dat ik het bijwonen van deze lezing de moeite waard vond. Democratie gaat over ons allemaal en dat was goed merkbaar aan de reacties uit de zaal. De schrijver werd geïnterviewd en het publiek wilde zich vaak mengen in het interview, maar hiervoor was geen tijd. Ook na het interview was er geen mogelijkheid om de schrijver vragen te stellen over het boek. Zeker bij dit soort onderwerpen is het interessant als toehoorders kunnen reageren, tijdens of na het interview. Kortom, het interview was zeer duidelijk en de inhoud werd helder toegelicht. Maar een dialoog met het publiek zou het bijwonen van de lezing nog interessanter gemaakt hebben.

C: tendensen

Persoonlijke interesse:

Persoonlijk kijk ik altijd naar nieuwe geschiedenisboeken. Vanwege mijn studie geschiedenis trekken deze vaak mijn aandacht. Tegen verkiezingen van David Reybrouck werd vaak aangepresenteerd. Deze schrijver signeerde zijn boeken bij de stand van Polare. De Boerenoorlog van Martin Bossenbroeks, winnaar van de Libris Geschiedenisprijs 2013 was tevens veelvuldig verkrijgbaar. Bij de geschiedenisboeken was het accent op de Eerste Wereldoorlog duidelijk zichtbaar. Veel oudere en nieuwe titels over dit onderwerp waren beschikbaar. De aandacht voor dit onderwerp komt voort uit het feit dat België behoorlijk betrokken is geweest bij deze oorlog en dit jaar is het honderd jaar geleden dat dit conflict begon. 

De algehele trend:

Boeken waarmee het grote publiek zich kon identificeren waren prominent aanwezig. Begin december 2014 ging Het diner in première, een film gebaseerd op het gelijknamig boek van Herman Koch. Dit boek werd door veel stands aangepresenteerd. Ook de nieuwe Dan Brown kon niet gemist worden bij een bezoek aan de beurs. De nieuwe titel Inferno en ook de oudere werken werden volop aangeprezen. Een andere titel die in het oog sprong was En uit de bergen kwam de echo van Khaled Hosseini. Daarnaast werden er volop jeugdboeken in de kijker gezet. Titels waaronder: Liever de Leugen van Jonas Boets, Gone van Michael Grant en De Hongerspelen van Suzanne Collins keerden volop terug bij diverse stands. Ik vond niet dat één genre de boventoon voerde. Het waren vooral bekende boeken die opvielen.